هدف و ماهیت
دریچه ای است کوچک که در آن کره ای سه لایه به قطر حدود 5/2 سانتی متر قرار دارد. کره ای که با همه کوچکی می تواند دنیایی به وسعت بیکران را مشاهده کند و عامل اصلی مهمترین حس انسان یعنی حس بینایی باشد. حسی که به ما فرصت می دهد روزانه هزاران چیز را بدون دشواری شناسایی کنیم حتی اگر تصویر هر یک از آنها فقط در مدت کوتاهی یعنی کسری از ثانیه در برابر چشمان ما قرار گیرد.
علم بیناییسنجی با دو شاخه اصلی چشم پزشكی و بینایی سنجی (اپتومتری) وظیفه حفظ و نگهداری سلامت و بهداشت این حس ظریف و مهم را بر عهده دارد. ما در اینجا شاخه ناشناختهتر این علم یعنی علم بینایی سنجی را كه در رشته دانشگاهی بیناییسنجی تدریس میشود، معرفی میكنیم.
بینایی سنجی ، علم مراقبتهای بینایی است و كارشناسان این رشته به عنوان مراقبین اولیه بهداشت چشم ، مسؤولیت حفظ و سلامت بینایی را بر عهده دارند.
سازمان بهداشت جهانی علم بیناییسنجی را مراقبت اولیه از بینایی میداند . به این معنا كه یك بیمار چشم در آغاز باید توسط یك بیناییسنج (اپتومتریست) معاینه شود تا اگر دچار عیوب انكساری، اختلالات دید و دو چشمی، انحرافات عضلانی آشكار و غیر آشكار ، تنبلی چشم، فیكساسیونهای غیر مركزی و مواردی از این قبیل بود توسط متخصص بیناییسنجی معاینه گردد و در غیر این صورت به پزشك متخصص ارجاع داده شود.
ابوبكر محمد بن زكریای رازی(313-251 قمری) بزرگترین پزشك ایرانی است كه در زمینهی شیمی، فیزیك و فلسفه نیز پژوهشهای ارزندهای داشته است. شمار كتابها و رسالههای او را بیش از 200 نسخه نوشتهاند كه دانشنامهی پزشكی الحاوی، شناخته شدهترین آنهاست. كشف الكل و اسید سولفوریك را به او نسبت میدهند.
ترجمهی كتاب المنصوری او، نخستین كتاب پزشكی است كه با شیوهی چاپ گوتنبرگی در اروپا چاپ شد. او دانشمندی تجربهگرا بود و میگفت: تجربه، بهتر از علم طب است. او را پیشگام نظریهی ایمنی اكتسابی و بینانگذار شیوهی نو در آموزش پزشكی نیز میدانند.
زندگینامه
ابوبكر محمد بن زكریا بن یحیی رازی، در شعبان سال 251 قمری برابر با 865 میلادی، در شهر ری به دنیا آمد. ری از شهرهای كهن ایران است كه نام آن در اوستا نیز آمده است. این شهر در آن روزگار، مركز علم و ادب ایران بود و بزرگان و دانشمندان زیادی از آن شهر برخاستند. مقدسی در كتاب احسن التقاسیم، دربارهی این شهر نوشته است:"در این شهر، مدارس و مجالس علم فراوان است. مذكران آنجا، فقیه و رؤسای آنان، عالم و محتسبشان، مشهور و سخنورانشان، ادیب هستند."
هدف
دندان پزشك به تشخیص و درمان بیماریهای دهان و دندان میپردازد و از همینرو شاید بهتر باشد كه عنوان این رشته را دهانپزشكی گذاشت.
در گذشته دندان پزشكی را مساوی با دندان سازی میدانستند. اما امروزه دندان سازی تنها بخشی از دندان پزشكی است.
رشته دندان پزشكی در مقطع دكترای عمومی نحوه رعایت بهداشت، پیشگیری و درمان بیماریهای دهان و دندان را آموزش میدهد.
دندانپزشكی یك علم تخصصی است كه سلامت دهان و دندان را به عنوان عضوی مهم در سلامت جسم و روح، زیبایی و ادا كردن كلمات تامین می كند. همچنین به یاری این علم میتوان بسیاری از بیماریها را در مراحل اولیه شناخت و از پیشرفت آن جلوگیری نمود.
ماهیت
این مقطع دارای دو دوره مجزای 2 و 4 ساله است. كه در 2 سال اول دانشجویان واحدهای علوم پایه مثل بیوشیمی، آناتومی، بافتشناسی، فیزیولوژی، ژنتیك، میكروبشناسی و ایمنیشناسی را میگذرانند و بعد از 2 سال وارد دوره تخصصی دندان پزشكی شده و دروس اختصاصی خود را در زمینه آسیبشناسی فك و دهان، ارتودنسی، اندودنتیكس، پروتزهای ثابت و اكلوژن، پروتزهای متحرك و فك و صورت ، پریودنتولوژی، ترمیمی و مواد دندانی، بیماریهای دهان و دندان، جراحی دهان و فك و صورت، دندان پزشكی كودكان و رادیولوژی دهان و فك و صورت میگذرانند. و در نهایت میتوانند بیماریهای دهان و دندان را تشخیص داده و در حد یك دندان پزشك عمومی نسبت به درمان آنها اقدام كنند.
هدف و ماهیت این برداشت كه پرستاری به معنای مراقبت كردن از بیمار است، تا حدودی درست میباشد. البته مراقبت تنها شامل تزریق یا پانسمان نمیشود بلكه با گذشت زمان و با پیشرفت علم و تكنولوژی ، مراقبت پرستاران نیز علمیتر و پیچیدهتر شده است و پرستاری در حال حاضر یك رشته علمی است و متخصص این رشته باید علوم بسیاری را فرا بگیرد و كاربرد آنها را در ارتباط با مریض بیاموزد.
از سوی دیگر باید توجه داشت كه وظیفه یك پرستار تنها مراقبت از بیمار در بیمارستان نیست بلكه یك پرستار با مراقبت از افراد در تمام مراحل زندگی آنها از پیشگیری از بیماریها گرفته تا مراقبت در هنگام بیماری و توانبخشی پس از بیماری سروكار دارد. زیرا بسیاری از بیماریها ریشه در عادت های غلط و شیوه نادرست زندگی دارد.
برای مثال زمینه بسیاری از سكتههای قلبی از مدت ها قبل فراهم میشود و دلیل آن نیز نوع غذای فرد ، وزن او و مقدار فعالیت بدنیش میباشد. حال این پرستار است كه با آموزش های لازم در مورد نوع غذا ، نحوه و مقدار فعالیت بدنی و نحوه جلوگیری از فشار خون و افزایش چربی سعی میكند تا از بیماری پیشگیری كند یا افراد را با علایم و اختلالات بیماری آشنا سازد تا بیمار به موقع و پیش از پیشرفت بیماری به دكتر مراجعه كند.
وظیفه اصلی رشتهعلوم آزمایشگاهی شناخت علل ایجاد بیماریهای مختلف و عوامل ایجاد كننده آنهامیباشد. ابزاری كه در تشخیص و درمان بیماریهای مختلف بكار میرود تحت عنوانپاراكلینیك میباشد كه میتوان به رشتههایی از قبیل رادیولوژی، رشتههای توان بخشیو پرستاری اشاره كرد. در این رشته میتوان به نكته مهمّی اشاره كردو آن آزمایشگاههای مجهز است كه طی سالهای اخیر توسط بخش دولتی و خصوصی گسترشیافته و زمینه مناسبی را برای اشتغال در این رشته فراهم نموده در حال حاضر این رشتهدر دو مقطع كاردانی و كارشناسی ناپیوسته در اغلب دانشگاههای علوم پزشكی كشور دانشجومیپذیرد.
در پایان قابل ذكر است كه این رشته به دلیل نیاز به امكانات ووسائل، یكی از رشتههای پرهزینه است. البته در دانشگاه های علوم پزشكی كشور، اغلبوسائل و امكانات در اختیار دانشجویان قرار میگیرد.
از آنجا كه مهمترین محلاشتغال فارغالتحصیلان این رشته، آزمایشگاههای تشخیص طبی است، به معرفی بخشهایمختلف یك آزمایشگاه تشخیص طبی پرداخته میشود.
1) كمك به تامین بهداشت و درمان دردهای مردم را وسیلهای برای رضای خدا و تقرب به او بداند.
2) با فرهنگ اسلامی و نظام جمهوری اسلامی آشنا باشد و خود را ملزم به رعایت قوانین و مقررات حاكم به جامعه پزشکی بداند.
3) از شناخت مسائل عمده بهداشت و درمان و نظام ارائه خدمات بهداشتی و درمانی كشور به قدر كافی برخوردار و از مسؤولیتها و وظایف خود در این نظام آگاه باشد.
4) قابلیت علمی و عملی كافی در تشخیص بیماریها و ارجاع بیماران به سطوح بالاتر بهداشتی و درمانی كشور و شركت در برنامههای پیشگیری و بهداشت عمومی را دارا باشد.
5) قادر به استفاده از آخرین منابع علمی و بهرهگیری از اطلاعات جدید كار خود باشد.